25 - 26 Jun Social Technology Institute with our partners Electronic Government Agency ( http://ega.or.th ), Thai Fund Foundation ( http://tff.or.th ) and Online News Agencies conducted the Data Journalism Hackathon on anti-corruption. The participants was journalists, data scientists, and developers to create data journalism reports from government Open Data. We got 5 reports with abnormal liked cases such Government’s lottery quota, Government fund for disability people, Deep south secuerity budget, Canals construction for disaster prevention and Petrol procurement in army.

เมื่อวันที่ 25 - 26 มิถุนาที่ผ่านมา สถาบันเทคโนโลยีเพื่อนวัตกรรมสังคม หรือ Social Technology Institute ร่วมกับ สำนักงานรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ มูลนิธิกองทุนไทย และสำนักข่าวออนไลน์ต่าง ๆ อาทิ Thai Publica สำนักข่าวอิสรา และ ประชาไท จัด hackathon ขึ้นมาโดยใช้ชื่อว่า Data Journalism Workshop ที่ Ma:D hub for Social Change โดยมีผู้เข้าร่วมเป็นนักข่าว นักวิทยาศาสตร์ข้อมูล หรือที่เรียกว่า data scientist และโปรแกรมเมอร์ เข้าร่วม ทำงานกันในช่วงสุดสัปดาห์

Data Journalism หรือที่เรียกว่าวารสารศาสตร์เชิงข้อมูล เป็นการทำข่าวเชิงลึก และใช้ข้อมูลในรูปแบบ data หรือข้อมูลดิบ ที่สามารถนำไปประมวลผลต่อได้ ซึ่งควรเป็นข้อมูลแบบ machine readable มาวิเคราะห์หาคำตอบ ในข้อสงสัย นักข่าวไทยส่วนใหญ่ถนัดในการสัมภาษณ์แหล่งข่าว แต่ไม่ค่อยถนัดการทำข่าวเชิงวิเคราะห์ ในเรื่องวารสารศาสตร์เชิงข้อมูล เรื่องที่โด่งดังเมื่อต้นปีคือ Panama Papers จากการทำงานของ TCIJ ร่วมกับสำนักข่าวที่เป็นภาคี ทำข้อมูลที่หลุดจากบริษัทที่ปรึกษาทางธุรกิจ ที่ดำเนินธุรกิจบริหารจัดการภาษี ผ่านกลไกดินแดนที่เรียกว่า Tax Heaven เช่น ปานามา ซึ่งข้อมูลที่หลุดออกมามีทั้ง อีเมล ไฟล์เอกสาร ฐานข้อมูล ที่มีขนาด 2.6เทราไบต์ โดยนำมาให้นักวิทยาศาสตร์ข้อมูลช่วยวิเคราะห์โดยการทำ data maining หาความสัมพันธ์ของข้อมูลโดยเฉพาะบุคคล ในบริษัทที่ตั้งอยู่ในปานามา กับ เหล่าผู้คนในรัฐบาล หรือคนที่มีสายสัมพันธ์กับผู้มีอำนาจในประเทศต่าง ๆ แล้วมาทำเป็นรายงานข่าว ร่วมทั้งการ visualize ข้อมูลให้เห็นความสัมพันธ์อย่างง่าย ๆ

Data Journalism Workshop เราพยายามทำในรูปแบบที่คล้ายกัน โดยเชิญนักข่าว จากสำนักข่าวให้เตรียมข้อมูลมา ทำงานร่วมกันกับ data scientist และโปรแกรมเมอร์ โดยมีข้อมูลที่น่าสนใจเช่น การให้โควต้าสลากกินแบ่งรัฐบาลจาก สำนักข่าว Thai Publica งบประมาณขุดคลองขององค์การทหารผ่านศึก จากสำนักข่าวอิสรา การใช้งบประมาณกองทุนพัฒนาคนพิการ จากสำนักข่าวประชาไท เป็นต้น จากการทำงานตลอด 2 วันได้ผลงานที่น่าสนใจ และจากการนำเสนอผลงาน และคณะกรรมการได้ตัดสินให้ รายงานเรื่อง โควต้าสลากกินแบ่งรัฐบาล การใช้งบประมาณกองทุนพัฒนาคนพิการ และ ประสิทธิภาพของการใช้งบความมั่นคงในพื้นที่ชายแดนภาคใต้ ได้ทุนไปพัฒนาให้เป็นรายงานข่าวที่สมบูรณ์

ทั้งนี้การทำงานด้านข้อมูล แม้ว่าข้อมูลส่วนหนึ่งจะเป็นประโยชน์มากเช่น จากเว็บไซต์ภาษีไปไหน หรือ https://govspending.data.go.th/ แต่อีกหลายข้อมูลอยู่ในรูปแบบภาพ หรือ เอกสาร pdf ทำให้เสียเวลาในการทำข้อมูลให้อยู่ในรูปแบบที่นำมาประมวลผลต่อ อยากไรก็ตามด้านนักข่าวได้รับประสบการณ์ใหม่ในการทำงาน เนื่องจากไม่เคยทำงานร่วมกับนักวิเคราะห์ข้อมูล หรือการใช้ software ในการวิเคราะห์ข้อมูล เช่น Tableau หรือ Power BI ซึ่งทำให้เห็นมิติใหม่ ๆของการรายงานข่าว ทั้งนี้คอยติดตามผลงานที่สมบูรณ์แล้วของทั้ง 3 ทีมได้ที่นี่